L-ispinta biex jitwaqqaf Arkivji Nazzjonali għal Malta seħħ fl-1971, bil-ħolqien ta’ Kumitat għall-Preservazzjoni tar-Rekords Pubbliċi, ippresedut minn Guze’ Cassar Pullicino. Sena wara nfetħet sezzjoni li tinsab f’Casa Leone u bdiet tipprovdi faċilitajiet ta’ riċerka għall-pubbliku. Fil-bidu l-NAM kienet tifforma parti mill-Ministeru għall-Ġustizzja u Affarijiet Parlamentari, u ftit xhur wara l-ftuħ tiegħu f’Casa Leone, l-arkivju ġie trasferit fil-Palazz fil-Belt Valletta. L-uffiċjal inkarigat dak iż-żmien kien il-perit, Michael Ellul. F’Jannar 1986, twaqqaf kumitat mis-Segretarju Amministrattiv biex jistudja l-prattiki tal-preservazzjoni u r-rimi ta’ rekords pubbliċi. Ittieħdet deċiżjoni li jitwaqqaf Arkivju Nazzjonali aktar xieraq, bl-uffiċċju prinċipali tiegħu fir-Rabat. Il-bini magħżul kien dak li kien l-Isptar Santo Spirito; wieħed mill-eqdem sptarijiet fl-Ewropa, li ssemma l-ewwel darba fl-1371, u bi storja affaxxinanti tagħha stess.Il-bini kien ilu mitluq għal numru ta’ snin, u għalhekk inbeda xogħol estensiv ta’ tiswijiet strutturali u restawr bi tħejjija għall-mossa ta’ sfida. Il-Banca Giuratale, fl-Imdina viċin, ġiet identifikata bħala t-tieni repożitorju.
Dan kellu jżomm ir-reġistri tad-diversi qrati u tribunali tal-perjodu tal-Ordni ta’ San Ġwann, l-Okkupazzjoni Franċiża u l-Perjodu Bikri Brittaniku. Fl-aħħar ta’ Settembru 1987, ir-rekords tal-Qrati tal-Ġustizzja ġew trasferiti mill-Palazz fil-Belt Valletta għall-Banca Giuratale fl-Imdina. Ir-repożitorju ġie inawgurat fit-28 ta’ Ottubru 1988, bil-bibien tiegħu jinfetħu għar-riċerka ftit wara. It-trasferiment tal-arkivji mill-Palazz għar-Rabat ġie konkluż fit-28 ta’ Lulju 1989. Dr. Ugo Mifsud Bonnici, dak iż-żmien President ta’ Malta, ippresieda l-ftuħ uffiċjali tal-Arkivji Nazzjonali fit-28 ta’ Mejju 1994. L-uffiċjal inkarigat dak iż-żmien kien is-Sur. Joe Caruana. L-ewwel biċċa leġislazzjoni li tirregola l-NAM kienet l-Att dwar l-Arkivji Nazzjonali tal-1990 (Kap. 477 tal-Liġijiet ta’ Malta). Dak iż-żmien ittieħdu diversi inizjattivi bħall-pubblikazzjoni tal-ewwel katalgi fuq CD-ROM; l-inawgurazzjoni ta’ ċentru tal-wirjiet; il-bidu tal-Lectura Pubblika Annwali u n-newsletter; it-twaqqif ta’ unità ta’ katalogar ġdida bl-użu ta’ Standard Internazzjonali għad-Deskrizzjoni Arkivjali (Ġenerali), u netwerk informatiku ġdid.
Saret ukoll konferenza tal-arkivji reġjonali sponsorjata mill-UNESCO fl-2002. Ittieħdet deċiżjoni biex jitwaqqaf Arkivji Nazzjonali aktar xieraq, bl-uffiċċju prinċipali tiegħu fir-Rabat. Il-bini magħżul kien dak li kien l-Isptar Santo Spirito; wieħed mill-eqdem sptarijiet fl-Ewropa, li ssemma l-ewwel darba fl-1371, u bi storja affaxxinanti tagħha stess. Il-bini kien ilu mitluq għal numru ta’ snin, u għalhekk inbeda xogħol estensiv ta’ tiswijiet strutturali u restawr bi tħejjija għall-mossa ta’ sfida.
Il-Banca Giuratale, fl-Imdina viċin, ġiet identifikata bħala t-tieni repożitorju. Dan kellu jżomm ir-reġistri tad-diversi qrati u tribunali tal-perjodu tal-Ordni ta’ San Ġwann, l-Okkupazzjoni Franċiża u l-Perjodu Bikri Brittaniku. Fl-aħħar ta’ Settembru 1987, ir-rekords tal-Qrati tal-Ġustizzja ġew trasferiti mill-Palazz fil-Belt Valletta għall-Banca Giuratale fl-Imdina. Ir-repożitorju ġie inawgurat fit-28 ta’ Ottubru 1988, bil-bibien tiegħu jinfetħu għar-riċerka ftit wara. It-trasferiment tal-arkivji mill-Palazz għar-Rabat ġie konkluż fit-28 ta’ Lulju 1989. Dr Ugo Mifsud Bonnici, dak iż-żmien President ta’ Malta, ippresieda l-ftuħ uffiċjali tal-Arkivji Nazzjonali fit-28 ta’ Mejju 1994. L-uffiċjal inkarigat dak iż-żmien kien is-Sur. Joe Caruana.
L-ewwel biċċa leġislazzjoni li tirregola l-NAM kienet l-Att dwar l-Arkivji Nazzjonali tal-1990 (Kap. 477 tal-Liġijiet ta’ Malta). Dak iż-żmien ittieħdu diversi inizjattivi bħall-pubblikazzjoni tal-ewwel katalgi fuq CD-ROM; l-inawgurazzjoni ta’ ċentru tal-wirjiet; il-bidu tal-Lectura Pubblika Annwali u n-newsletter; it-twaqqif ta’ unità ta’ katalogar ġdida bl-użu ta’ Standard Internazzjonali għad-Deskrizzjoni Arkivjali (Ġenerali), u netwerk informatiku ġdid. Fl-2002 saret ukoll konferenza tal-arkivji reġjonali sponsorjata mill-UNESCO.
Wara l-ewwel għaxar snin ta’ tħaddim, l-Arkivji Nazzjonali ġew ristrutturati u l-qafas legali tiegħu ġie aġġornat, sabiex jitjiebu l-prestazzjoni u l-funzjonalità. Il-Parlament approva Att ġdid dwar l-Arkivji Nazzjonali (V, 2005) li daħal fis-seħħ fl-1 ta’ Settembru 2005, li ħoloq ftuħ għal Uffiċjal Kap Eżekuttiv u Arkivista Nazzjonali, Dr Charles Farrugia. Bis-saħħa ta’ dan l-Att, in-NAM saret entità ġdida bil-persuna ġuridika tagħha stess.
Matul dawn l-aħħar tmintax-il sena, it-tliet sezzjonijiet tal-NAM daħlu f’bini rranġat, fir-Rabat (Uffiċċju Prinċipali), l-Imdina (Taqsima Dokumentazzjoni Legali) u r-Rabat, Għawdex (Sezzjoni Għawdex). Is-servizzi tjiebu konsiderevolment, u jkomplu jagħmlu hekk. Kien hemm enfasi akbar fuq il-ġestjoni tar-rekords fil-gvern, u l-isfida tas-seklu 21 tal-ġestjoni u l-preservazzjoni tar-rekords diġitali mwielda. Għadd sinifikanti ta’ oġġetti ġew u għadhom jiġu diġitizzati, li jipprovdu aċċess għal rekords li setgħu qabel ma kinux disponibbli għar-riċerkaturi